Gaurko honetan "Arreta Goiztiarra"-ri buruz mintzatuko naiz, orain arte ez baitut honi buruz idatzi eta oso garrantzitsua iruditzen zait. Arreta Goiztiarra 0-6 urteko haurrei, familia eta inguruneari
aurkezten zaizkion esku hartze multzoa da. Bertan, umeek dituzten edo izan
ditzaketen arazoak lehen bailen konpontzen saiatzen dira. Esku hartze horiek,
umearen osotasunean aintzat hartu beharko liratekeenak, orientazio profesional
talde batek finkatutakoak izan beharko lirateke. Hala nola, profesional
“interdisciplinar” eta “transdisciplinar”rak. Lehenengoari dagokionez, arlo
ezberdinetako adituak dira eta bigarrenari dagokionez, berriz, arlo desberdineko adituek
elkarri ematen dioten informazioa lantzen dute.
Jarraitzeko, aipatzekoa da hiru maila desberdinetan ematen dela. Lehen mailak, Haur hezkuntzan eman daitezkeen egoera arriskutsuak adierazten ditu arauak
eta zuzenbideak sortzeko. Bigarren mailari dagokionez, urritasunak goiz detektatzea du helburu eta hirugarren mailak, berriz, urritasunei irtenbidea eman nahi die.
Arreta goiztiarrean zerbitzu askok parte hartzen dute, beraz, mota desberdinetakoa izan daiteke:
- Osasun zerbitzuak ematen dutena:
- Pediatria:
haurren urritasunak 1-14 urte bitartean prebenitzen saiatzen dira.
- Familia
planifikaziorako programak: Familia aztertzen eta laguntzen dute.
- Adimen
osasunerako zerbitzuak: Arrisku egoerak prebenitzen dituzte.
- Emaginak: Arrisku egoerak detektatzea eta etorkizuneko amei informazioa eman eta orientatzea.
- Gizarte zerbitzuak ematen dutena:
- Gizarte
arriskuak eta tratu txarrak prebenitzen saiatzen dira.
- Egoera txarrean
dauden familiak detektatzen dituzte haurrak lagundu ahal izateko.
- Arrisku egoeran
dauden haurrak egoeraz aldatzen lagundu.
- Hezkuntza zerbitzuak ematen dutena:
- Inguru finkoa
eskaintzea.
- Zerbitzu honen
bidez besteei buruzko jakituria minimoa lortzen dute.
- Urritasunak
detektatzea.
- Urritasunak
murrizten dituzte
Mota guztiek parte hartu behar dute haur baten urritasuna txikiago bihurtzeko eta autonomia izatera lortzeko. Hala ere, gehiago erabiltzen den beste sailkatze mota bat dago:
- Biologikoa: Arrisku biologikoaz ari garenean, umeek jasaten dituzten hainbat alterazioz ari gara, normalean, garapen prozesuan ematen direnak (haurdunaldian, erditzen momentuan edo jaio ondoren).
- Soziala: Arrisku soziala edozein haur jasan ahal duen arazo bat da. Haurra bere osotasunean alde batera utzita( garapen pertsonala), bere garapenean beste faktoreak eragiten dutela esan behar da. Haurra inguratzen duen errealitatea, bere garapena zehaztuko du eta sozietatean integratzeko baldintzak ipiniko ditu. Arrisku hauek, haur baten inguru sozioafektiboa egokia ez denean agertzen dira. Haur batek 0 eta 6 urte bitartean dago, eta arrisku sozialean kokatzen dugula esateko egoera hauek bizi izan beharko ditu.
Motak alde batera utziz, ezaugarrieu erreparatuko diegu. Arreta goiztiarra
eduki behar duen haur batek honako ezaugarriak ditu, ezaugarri bat edo gehiago;
baina gehienetan bakarra: Estruktura
genetiko desegokiak, maila biologikoan beteta ez edukitzea, garapenean
nahastea edukitzea, egoera
sozial txar batena bizitzea eta garapen
psikoafektibo egokia ez izatea.
Amaitzeko, atal garrantzitsu batekin itxiko dugu hau guztia: esku hartzea. Egoera arriskutsuak identifikatu eta
urritasun bat daukaten haurra detektatu ondoren, haurraren urritasunari
irtenbidea bilatu behar zaio. Hau da, urritasun hori izanda haurra sozietatean
integratu beharra dago eta bere urritasuna txikiagoa bihurtzeko moduak
aurkitu eta aplikatu behar dira (bere familia eta ingurua kontuan hartuta). Zerbitzu guztiek parte hartu behar dute
haurra ondo garatzeko, hala ere, hezkuntza zerbitzuari buruz hitz egingo dut irasleak izango garen neurrian. Hori bai, kontuan hartu behar da besteek egin behar
duten lana.
Irakasleok lortu behar dugu haurra klasean
integratzea eta beste haurrekin hitz egitea, horrela haurraren garapen
psikologikoa, ahalmen intelektuala eta pertsonalitatearen garapena
egokiagoa izango da. Hala ere, kontuan eduki behar dugu haurrak daukan urritasuna eta urritasunaren graduaren arabera, gela arrunta bat jarraitzeko gai ez dela izango. Horregatik, curriculuma bere beharrei moldatu behar da gelatik atera gabe. Adibidez, klasean irakasle arrunta egoteaz gain, berarekin beti egongo den bat jarri beharko lirateke, edukiei garrantzi
gutxiago emango diona eta sozializazioari gehiago. Azken finean, arreta goiztiarraren
helburua haurraren urritasunak goiz aurkitzea da, haurra modu egokia batean garatu ahal izateko.
0-6 urte
bitarteko umeak era osasuntsu eta orekatuan hazi behar dira, eta guk, euren
garapena sendoa izan dezan bermatu behar dugu. Hau betetzeko arriskuak daudela
detektatzen dugunean hauei aurre egiteko ibilbidea sortu behar dugu, esku
hartzea ezinbestekoa da. Horretarako,
behaketa eta informazioa bilatzea ezinbestekoa da. Eta ondoren, osasun esku
hartzea eta laguntza zerbitzuen txanda izango da. Bidean normalizazioa bilatu
behar dugu, nahiz eta laguntza beharrezkoa izan. Ikastetxeak aukera ezberdinak
eskaini behar ditu, guztiontzako helburu berdinak ezarriz eta diskriminazioa
baztertuz.
Guzti hau
aurrera eramateko protokolo ezberdinak daude, komunikazioa eta zerbitzuen
arteko elkarlana ezinbestekoa izanik. Ezarritako
neurriak, kolaborazioa eta proposamenak aniztasunari era eraginkorrago batean
erantzuteko ahalmena emateko aukera ematen du arreta goiztiarrak. Baina
honetan, familiaren papera ezinbestekoa da. Funtzio batzuk ditu, eskolaren
funtzioekin alderatuz gero, oso ezberdinak direnak eta hauek era egokian bete
behar ditu.
Haur
Hezkuntzan, haurraren hezkuntzaz haratago joan behar gara. Faktore guztiak kontuan
hartuta, pertsona bakoitzaren gaitasunak sortu, eraiki eta garatu behar ditugu.
Ibilbide horretan aurkitu ditzakegun arazoak detektatzen azkarrak izatea
garrantzitsua da arrakasta lortzeko.
*Hau guztia idazteko lagungarriak izan zaizkit "eionarriak" web sit-ean aurkitutakoak:
No hay comentarios:
Publicar un comentario